Niet ver van het Tibereiland staat de Tempio Maggiore, de belangrijkste synagoge in Rome. Het opvallende gebouw werd opgetrokken tussen 1901 en 1904. Deze plek kwam vrij toen men besloot een vervallen deel van het getto af te breken.
Vandaag is het niet enkel een plaats voor gebed, het fungeert ook als Joods cultureel centrum met kantoren en er is het Joods Museum ondergebracht. De Tempio Maggiore wordt zwaar bewaakt maar is toch voor iedere bezoeker toegankelijk (toegang betalend).
Voor 1555 bestonden er vijf synagogen in Rome, de zogenaamde “Cinque Scole”: de Castiliaanse, de Catalaanse, de Siciliaanse, de Nieuwe en de Italiaanse synagoge die elk hun eigen ritus volgenden. Toen paus Paulus IV het getto instelde bleef enkel de Italiaanse ritus over. In 1870 kregen de Joden burgerrechten en verdween het getto met zijn gesloten muren.
In 1889 werd een architectuurwedstrijd uitgeschreven voor de bouw van een monumentale nieuwe synagoge. Deze werd gewonnen door het duo V. Costa e O. Armanni. In 1904 werd het gebouw officieel ingehuldigd met een bezoek van koning Vittorio Emanuele III en de inwijding door rabbijn V. Castiglioni.
Pas in 1986 bezocht voor het eerst een paus de synagoge. Paus Johannes Paulus II werd er verwelkomd door rabbijn E. Toaff. In 2010 volgde een bezoek van paus Benedictus XVI en in 2016 van paus Franciscus.
In 2004 werden er ter gelegenheid van de 100ste verjaardag twee speciale nationale postzegels uitgebracht ter waarde van 0,60 en 0,62 euro.
De Tempio is een massieve constructie die uitsteekt boven het getto en van ver zichtbaar is. De bouwstijl is eclectisch met heel wat Liberty-elementen. Het gebouw is een eerbetoon aan het antieke Palestina met Assyrische, Egyptische en Griekse elementen. Dit maakt de Tempio als synagoge een uniek gebouw in de hele wereld.
Het interieur van de synagoge betreed je via een brede trap. Het geheel ligt iets boven straatniveau. Het grondplan is een Grieks kruis met een veelhoekige apsis. De brandramen zijn het werk van C. Picchiarini die ook brandramen maakte voor de Villa Torlonia. De schilderingen op de wanden zijn het werk van D. Bruschi en A. Brugnoli.
In de synagoge staan enkele antieke voorwerpen die bewaard zijn gebleven uit de vijf oorspronkelijke (opgedoekte) synagogen zoals bronzen kandelaars en marmeren zetels voor de rabbijn.
In de kelders van de synagoge werd in 2005 het Joods Museum ingericht. In zeven zalen wordt de geschiedenis van de Joodse gemeenschap toegelicht met speciale vermelding van de vreselijke deportaties en moorden tijdens de bezetting van de Tweede Wereldoorlog. Er worden ook tal van voorwerpen uit de vijf verdwenen synagogen tentoongesteld zoals gewaden, meubilair, kandelaars en marmeren zetels.
Praktisch: website museum en synagoge met openingsuren en mogelijkheid bezoek om online te reserveren.