Wie tijdens de zomer de hitte van de stad Rome wil ontlopen kan terecht in één van de vele parken van de stad of een uitstapje maken naar de kust. Maar de regio rondom de stad biedt natuurlijk ook soelaas: tijdens het weekend trekken vele Romeinen o.a. naar het Lago di Bracciano dat slechts op zo’n 60 km van de stad ligt.
Buiten de weekends en de maand augustus is het hier op weekdagen echter erg rustig. Er rijdt een rechtstreekse trein naar Bracciano (vanuit Roma Ostiense). Voor slechts 4 euro en na een klein uurtje ben je in het stadje aan de oever van het meer. De treinrit is comfortabel: de airco zorgt voor een welkome verkoeling.
Het meer is van vulkanische oorsprong en met een oppervlakte van 57,5 km² het achtste meer en met een diepte van 164 m het zesde meer van Italië. Tijdens de oudheid stond het bekend als “Lacus Sabatinus” (Lago Sabatino). Via een aquaduct wordt water afgevoerd naar Rome waar er o.a. de tuinen van het Vaticaan mee worden besproeid. Het eindpunt van dit aquaduct is de Fontana dell’Acqua Paola.
Vanwege de geringe doorstroming wordt het water in het meer slechts eens in de 137 jaar ververst. Het meer telt geen eilanden. Naast Bracciano zijn er nog twee belangrijke plaatsen langs de oever: Anguillara Sabazia en Trevignano Romano. Vandaag is de regio van het meer een belangrijke toeristische trekpleister. Het gebied werd in 1999 uitgeroepen tot Parco regionale di Bracciano – Martignano.
Als we uit de trein stappen in het hoger gelegen treinstation zien we door de bomen al het blauw van het meer schemeren. Enkele meters lager ligt het centrum van de stad met een mooi centraal plein, de ‘Piazza IV novembre’, waar het stadhuis met een mooie gevel is gevestigd. Het plein is opgeluisterd met een fraaie fontein.
Ik maak een wandeling doorheen de smalle steile straatjes van het middeleeuwse centrum tot de belangrijkste kerk van de stad: de ‘Duomo di Santo Stefano’. Het blijkt een eenvoudige parochiekerk met weinig belangwekkende kunstschatten maar wel fraai gelegen bovenop de heuvel van waaruit je een panoramisch zicht hebt op de heuvels en het meer.
De indrukwekkende middeleeuwse muren en torens met kantelen van het kasteel Orsini-Odescalchi zijn overal in de stad te zien. Het is dan ook dé trekpleister van de stad. Het kasteel is nog steeds voor een deel bewoond. Een ander deel kan gehuurd worden voor feesten. Vooral chique huwelijken zijn in trek. Zo hebben o.a. Tom Cruise en Katie Holmes hun huwelijk hier gevierd. Ook in 1560 werd hier een belangrijk huwelijk gevierd. Toen trouwden Paolo Giordano I Orsini en Isabella De’ Medici, dochter van hertog Cosimo I uit Firenze.
Dankzij dit huwelijk kreeg dit gebied een echte economische boost. Er werd ijzer en zwavel verwerkt en tevens werd de stad bekend voor zijn wandtapijten. In het oude centrum verwijst de straat ‘Via dell’Arazzeria’ daar nog naar.
De legende vertelt dat Paolo Giordano en Isabella een ongelukkig huwelijk hadden en hij haar omwille van ontrouw vermoordde. In werkelijkheid stierf ze een natuurlijke dood en onderhielden ze een constante correspondentie gedurende heel hun leven. Economische problemen van de familie Orsini leidden in 1696 tot de verkoop van het kasteel aan de familie Odescalchi die tot de dag van vandaag eigenaar is gebleven van het domein. Vandaar de huidige dubbele naam van het complex.
De familie Odescalchi zorgde opnieuw voor een sterke economische ontwikkeling. In de achttiende eeuw werden een aquaduct, een papierfabriek, een ijzergieterij en tarwe- en oliemolens gebouwd. Er zijn nog resten zichtbaar van dit aquaduct.
Het kasteel kan elke dag tegen betaling bezocht worden onder begeleiding van een gids in het Italiaans of het Engels. Het is jammer genoeg strikt verboden om binnen foto’s te maken en vrij rond te lopen. Als je de prachtige vijftiende-eeuwse plafonds, de bustes van de twaalf Caesars, de zeldzame zandloper uit de zestiende eeuw, het Siciliaanse bed in smeedijzer en tal van andere antieke kunststukken, wapenuitrustingen en meubilair wil zien, zal je zelf eens een bezoek moeten brengen.
Ook de middeleeuwse uitgeruste keuken geldt als een belangrijke bezienswaardigheid. Naar verluidt hebben hier tal van pausen verbleven en ook vandaag zouden in de private gastenkamers vaak belangrijke gasten op uitnodiging logeren.
Na een snelle espresso in een barretje om de hoek loop ik de Via del Lago af naar de oever van het meer. Hoewel de Lungolago (straat langsheen de oever) is volgebouwd met restaurantjes, bars en strandtenten, doet het allemaal nogal gemoedelijk aan. Men komt hier vooral voor de rust en het groen en niet voor het hippe nachtleven.
Ik besluit de raad van de gids op te volgen en een tafeltje op het terras van het restaurant ‘Le Papere’ te kiezen. Het terras is als een paalwoning boven het meer gebouwd. Daardoor is het er zelfs met deze hete temperaturen aangenaam vertoeven. De zelfgemaakte ravioli met saffraansaus en de gegrilde zoetwatervis uit het meer zijn voortreffelijk. Een adresje om aan te bevelen.
Voorts is hier niet zo veel te beleven. Enkele toeristen liggen te zonnen op de ministrandjes of zoeken verkoeling in het water. Je kunt ook kiezen voor een wandeling of fietstocht in de heuvels rondom het meer. Ik hou het bij een glas koele witte wijn op het terras boven het water en tuur naar de zeilbootjes op het meer. Aangezien er geen gemotoriseerde vaartuigen op het meer mogen, is het water hier nog zuiver en is het genieten van de stilte.
Wanneer ik bij 36°C besluit om de tocht naar boven te maken met de bus, blijkt niemand te weten waar de bushalte is en of er al dan niet een bus naar het stationsplein rijdt. Ik besluit dan maar de duim op te steken en gelukkig is de eerste auto al meteen raak.
Een vriendelijke inwoner zet me netjes voor het station af en vraagt zich luidop af hoe een Belg hier terecht is gekomen. De meeste buitenlandse toeristen geraken immers het centrum van Rome niet uit.
Praktische informatie:
• Toeristische Dienst: www.lagobraccianoturismo.it
• Castello Orsini-Odescalchi: www.odescalchi.it
• Ristorante Le Papere: www.lepapere.it