Niet iedereen is fan van street art. De ene vindt het pure stadsvervuiling en de andere bekijkt het als pure kunst. De eeuwige discussie of street art nu het een of het ander is, blijft waarschijnlijk onbeantwoord. Toch bewijst de stad Rome met het Big City Life-project in 2015 dat street art een nieuwe boost kan geven aan een vergeten of verguisde stadswijk.
Het idee van “i murales in Via Tor Marancia” werd bedacht door Francesca Mezzano die met 999Contemporary initiatief nam om met street art verschillende delen van de stad Rome te transformeren in een uniek eigentijds openluchtmuseum. Dit project laat zien dat stadsvernieuwing heus niet alleen afbraak of nieuwbouw hoeft te betekenen. Andere plekken in de stad zijn te vinden in Pigneto, San Basilio en de zone tussen Ostiense en Testaccio.
Er werden twintig kunstenaars uit verschillende landen aangetrokken die zich onderdompelden in de lokale gemeenschap, scholen en buurtverenigingen en zich zo lieten inspireren tot het beschilderen van elf kale appartementsblokken in de Via di Tor Marancia.
Het resultaat zijn tweeëntwintig monumentale en totaal verschillende muurschilderingen. Het is even zoeken naar de juiste toegang tot het wat ingesloten huizenblok maar al snel sta je met open mond te gapen naar de prachtige kleurrijke taferelen die soms heel figuratief en fantasierijk zijn en dan weer geestig of dromerig.
In amper zeventig dagen tijd verbruikten de twintig artiesten liefst zevenhonderd liters verf en meer dan duizend spuitbussen om de muren te transformeren van vaal grijs naar spetterende street art. Het project werd financieel ondersteund door de stad Rome en werd officieel ingehuldigd op 9 maart 2015.
Precies omdat de kunstenaars contact zochten met de lokale bevolking, hebben de meeste kunstwerken een of andere link met de buurt. En dat maakt het nog zo uniek.
Eerlijk gezegd had ik tot 2015 nog nooit van deze straat gehoord, het lijstje met toeristische bezienswaardigheden is hier dan ook beperkt tot de plaatselijke kerk. Niet toevallig dus dat deze buurt in aanmerking kwam voor dit stadsproject.
Het kunstwerk dat je vanop de straat ziet, noemt “Il Peso della Storia” (het gewicht van de geschiedenis). Het is het werk van de Argentijnse kunstenaar Jaz die de historische banden tussen de landen Italië en Argentinië aanhaalt. Veel Italianen trokken immers na de tweede wereldoorlog naar Argentinië en dat gebeurde ook met een familie in deze flat.
De gevel er net naast is de favoriet van heel wat toeschouwers: “Il bambino Redentore” (het verlossende kind), een werk van de Franse kunstenaar Seth. Het jongetje beklimt een ladder en kijkt zo zijn toekomst tegemoet. Deze figuur verwijst naar een kind uit deze flat dat stierf in een verkeersongeluk.
Tussen de flats kan je via een smalle doorgang de buurt betreden. De bewoners zitten hier ’s avonds gezellig buiten te kletsen en kijken nieuwsgierig naar de toerist met zijn camera die van de ene gevel naar de andere dwaalt. Ik zie hen onderzoekend naar mijn reactie peilen. Na enkele superlatieven van mijn kant, blijken de blikken te verzachten. Ze zijn hier fier op hun kunst, en terecht!
Alle werken beschrijven is teveel van het goede. Er zijn gevels die me erg aanspreken en andere die ik net iets minder vind. Bij iemand anders is het net weer andersom. Dat is heel normaal bij kunst. Daarom pik ik er enkele uit met een mooi verhaal of die een diepe indruk nalieten. Maar je moet ze vooral zelf gaan bekijken natuurlijk.
De Romeinse kunstenaar Mr. Klevra schilderde een soort Byzantijns Maria-icoon: “Santa Maria di Shangai“. Zo genoemd omdat dit gebied vaak overstroomde en daarom in de volksmond aangeduid werd als de Shangai Capitolina.
Een andere Romeinse artiest schilderde het werk “Hic Sunt Adamantes” (Hier zijn diamanten). De titel is een verwijzing naar zijn eigen naam Diamond en is in onvervalste art-nouveau-stijl. De Chinese draak is opnieuw een verwijzing naar Shangai.
De Filipijnse kunstenaar Jerico gaf aan zijn werk de titel “Distanza uomo natura (afstand mens natuur). Het symbool van de bijna rakende vingers is een duidelijke verwijzing naar de Sixtijnse kapel maar de artiest wilde ook de vervreemding van de mens in de natuur aankaarten.
“Cascate di parole” (waterval van woorden) werd geschilderd door de Duitse artiest Satone. Hij werd naar eigen zeggen op een dag geïnspireerd door een geanimeerde discussie tussen twee bewoners die elk uit hun raam hingen. De rappe Italiaanse klanken worden weergegeven in een uitbarsting van kleurengeweld.
“Veni Vidi Vinci” is een woordenspel van de Franse kunstenaar Lek & Sowak. De beroemde woorden van generaal en keizer Caesar kent iedereen maar het derde woord is opzettelijk fout geschreven en wordt zo een eerbetoon aan de grootste Italiaanse kunstenaar aller tijden: Leonardo da Vinci.
“Elisabetta” is het enige kunstwerk waar de link met een echte persoon overduidelijk is. De Franse artiest Philippe Baudelocque liet zich inspireren door de huurster op de tweede verdieping. Haar hand is voor hem het symbool tussen bekende en onbekende gebeurtenissen die het leven tekenen.
Eenmaal door de wijk heengelopen is er nog een fraai werk te bekijken aan de andere straatkant. Een schitterend portret van een meisje door de Oostenrijker Van Helten is getiteld “Io Sarò” (ik zal zijn). Het is gebaseerd op een foto van een meisje uit de wijk en is een ode aan de jeugd en de toekomst.
Zeg dus niet zomaar graffiti tegen de straatkunst van de Via Tor Marancia! Je vindt deze straat in de wijk Ardeatino ten zuiden van Garbatella en ten westen van Ostiense. Neem vanuit het centrum bus 714 en stap af op de Via Cristoforo Colombo ter hoogte van het kantoorgebouw van de regio Lazio. Steek de straat over en dan vervolg je dalend de Via Tor Marancia. De street art vind je halverwege op nummer 63.
Wie nog zin heeft in een extra streepje kunst wandelt de Via Tor Marancia verder af tot voorbij de kerk. Op het kruispunt neem je links. De Amerikaanse artiest Gaia nam de volledige gevel van het Liceo artistico Caravaggio onder handen.
De schooldirecteur nam contact op met 999Contemporary nadat hij het resultaat van de gevels op nummer 63 had gezien met de vraag om de groezelige façade van zijn schoolgebouw op te fleuren. Het kunstwerk kreeg de naam “Uneven Humanism”. We zien vlinders, bloemen en kindergezichten op een hemelsblauwe achtergrond die symbool staan voor de diversiteit van de schoolpopulatie.
Deze plek kom je tegen in de Romewandeling “Ardeatino”.