Het Colosseum, het Forum en de Palatijn trekken miljoenen bezoekers per jaar, het is een van de drukste plekken in Rome met vaak indrukwekkend lange wachtrijen. Wat kun je nu precies bezoeken en hoe bereid je dit bezoek voor? Een praktische gids. (Update 21/09/23)
Blauw = SUPER sites
Inhoud
Het Parco
In 2017 werd het Parco archeologico del Colosseo opgericht waarbij heel wat archeologische sites onder één entiteit samen gebracht werden: het Colosseo, Domus Aurea, Foro Romano, Palatino, Meta Sudans, Arco di Costantino, Auditoria di Adriano, de Colonna Traiana, het Circo Massimo, de Fori Imperiali en een aantal kerken zoals de basilica dei SS. Cosma e Damiano, S. Bonaventura en de S. Anastasia al Palatino.
Dankzij deze samensmelting is er eenheid van aanpak met o.a. één website en één toegangssysteem (behalve voor het Circo Massimo). De aanpak van toegangsticketjes wijzigde in het verleden nogal eens maar sinds 2020 lijkt er nu toch van enige stabiliteit sprake.
Als je alles rustig wil bezoeken, trek je minstens een volledige dag uit. Nog beter is om te spreiden over meerdere Romereizen. Het Parco is een staatsmuseum en elke dag geopend (ook op maandag) behalve 25 december en 1 januari.
Hoe geraak je er?
Het Parco is vrij uitgestrekt en er zijn meerdere toegangen mogelijk. De meeste bezoekers komen aan met de metro (halte Colosseo lijn B) die rechtstreeks uitgeeft op het Colosseum. Buslijnen 51, 75, 81, 85, 87, 118 en tramlijn 3 behoren ook tot de mogelijkheden.
Voor het Colosseum is er slechts één toegang. Het is er vaak pittig druk, kom dus zeker op tijd als je een afspraak geboekt hebt met een tijdslot.
Voor het Forum en de Palatijn zijn er meerdere toegangen. Opgelet, je moet al over een toegangskaartje beschikken (zie volgende hoofdstuk). Welke toegang je kiest maakt weinig uit want je wandelt in 10 minuten van het Forum naar de Palatijn en het Colosseum en omgekeerd.
- Largo della Salara Vecchia 5. In feite een toegang langs Via dei Fori Imperiali.
- Via Sacra. Het straatje rechtover het Colosseum naast de kassa’s. Drukste toegang.
- Via di S. Gregorio. Niet ver van de Arco di Costantino. Meestal rustig.
Bij alle ingangen is er bagagecontrole met scan voorzien wat de wachttijden doet oplopen. In het Parco zijn er maar sporadisch waterfonteintjes dus neem best voldoende water mee. Er is geen bar of restaurant in het Parco, wel een paar automaten met drank.
Toegangsticket
Er zijn twee manieren om aan een ticket te geraken. Ofwel schuif je aan bij de kassa rechtover het Colosseum. Bij drukke momenten reken je een uur en langer aanschuiven. In hete zomermaanden sta je in de loden zon (geen schaduw voorzien). Geen aanrader dus… De kassa is niet de toegang. Het is dus niet nodig om met het hele gezin in de zon aan te schuiven. Laat kinderen/ouderen schaduw opzoeken (er zijn enkele bomen) en wandel daarna met z’n allen naar de toegang verderop.
Ofwel boek je je ticket(s) online, print je deze thuis af en wandel je rechtstreeks naar een van de toegangen (aan te raden).
Welk ticket kies je?
Er zijn verschillende soorten tickets waarbij het niet altijd zo duidelijk is wat en hoe. Er zijn kortingen voor groepen, toeristische gidsen en jongeren. Kinderen tot 18 gratis. De officiële website vind je hier. Een overzichtje voor de individuele volwassen bezoeker:
- Biglietto Colosseo, Foro Romano, Palatino_24h (€ 18). Met verplicht tijdslot voor het Colosseum. Verder 24u toegang tot het Forum en Palatijn. In dit ticket zit geen toegang tot de arena, ondergronds en niveau 3 van het Colosseum en de SUPER-sites. Meest gekozen ticket maar jammer van de SUPER-sites.
- Biglietto Forum Pass Super (€ 18). Toegang tot het Forum en Palatijn, SUPER-sites inbegrepen. Geen toegang tot het Colosseum (wat bij sommige toeristen voor verwarring zorgt).
- Biglietto Full Experience con accesso all’Arena del Colosseo (€ 24). Met verplicht tijdslot voor het Colosseum en arena. Toegang tot Forum en Palatijn, SUPER-sites inbegrepen. Geen toegang tot ondergronds en niveau 3 van het Colosseum.
- Biglietto Full Experience con accesso all’Arena e ai Sotterranei del Colosseo (€ 24). Met verplicht tijdslot voor Colosseum, arena en ondergronds. Toegang tot Forum en Palatijn, SUPER-sites inbegrepen. Geen toegang tot niveau 3 van het Colosseum. Vreemd genoeg is dit ticket even duur als het vorige en krijg je er toegang tot het ondergronds niveau bij. Dit ticket geniet daarom de voorkeur als je graag alles er uit haalt.
- ParCo Membership. Jaarabonnement waarbij je zo veel als je wil het Forum, Palatijn en Colosseum mag bezoeken. Bij de ingang van Foro/Palatino toon je gewoon je lidkaart en mag je zo binnen (geen reservatie nodig), SUPER-sites inbegrepen. Maar wel met verplicht tijdslot voor het Colosseum en arena (gratis). Er zijn kortingen voor de toegang tot de andere delen van het Parco.
- Gratis toegang elke eerste zondag van de maand. Lange wachtrijen want je moet eerst een “free ticket” bij de kassa ontvangen (kan niet online).
Wil je enkel het Colosseum bezoeken? Kies dan een avondbezoek “La luna sul Colosseo” van maart tot september aan € 25 voor het bezoek met gids. Of bezoek het Colosseum in alle vroegte (enkel voor begeleide groepen) met het ticket “Early Morning” aan € 18 met de panoramische lift. Alle andere tickets bevatten altijd het Foro en Palatino.
Opgelet: op de online boekingsite schuiven de beschikbare dagen telkens exact per dag met 1 maand op. Je kunt dus vandaag geen tickets kopen voor een bezoek over langer dan een maand.
Advies: boek het ticket meteen als het tijdslot beschikbaar is (dus exact 1 maand op voorhand) want de boekingen lopen als een trein en het systeem is zeer snel volgeboekt!
Wat is de SUPER site?
De SUPER sites zijn meestal overdekte plaatsen in het Parco waarvoor je een ticket mét SUPER-toegang nodig hebt. Ze zijn jammer genoeg niet allemaal op dezelfde dag geopend, dus je zal een keuze moeten maken.
- Museo Palatino (Palatijn)
1-25 maart en 1-29 oktober > 9:30-16:30
26 maart – 30 september > 9:30-18:00
30 oktober – 28 februari > 9:30-15:30 - Casa di Augusto (Palatijn)
Maandag gesloten
1-25 maart en 1-29 oktober > 9:30-16:30
26 maart – 30 september > 9:30-18:00
30 oktober – 28 februari > 9:30-15:30 - Criptoportico Neroniano (Palatijn)
1-25 maart en 1-29 oktober > 9:30-16:45
26 maart – 30 september > 9:30-18:30
30 oktober – 28 februari > 9:30-15:30 - Aula Isiaca/Loggia Mattei (Palatijn)
Vrijdag, zaterdag en zondag gesloten
1-25 maart en 1-29 oktober > 9:30-16:45
26 maart – 30 september > 9:30-18:00
30 oktober – 28 februari > 9:30-15:30 - Santa Maria Antiqua – Rampa di Domiziano – Oratorio dei Quaranta Martiri (Foro)
1-25 maart en 1-29 oktober > 9:30-16:45
26 maart – 30 september > 9:30-18:30
30 oktober – 28 februari > 9:30-15:30 - Curia Iulia (Foro)
Enkel open zaterdag, zondag en maandag
1-25 maart en 1-29 oktober > 9:30-16:30
26 maart – 30 september > 9:30-18:15
30 oktober – 28 februari > 9:30-15:30 - Domus Tiberiana (Foro)
Tot 30 september alle dagen open > 9:30-18:00 - Tijdelijk gesloten
Domus Transitoria (Palatijn)
Casa di Livia (Palatijn)
Colosseo
De juiste term is “Flavisch amfitheater” naar de Flavische keizers die het monument lieten bouwen in de eerste eeuw n.C.. Later Colosseum genoemd naar de Colossus van Nero, een monumentaal standbeeld van keizer Nero dat nog lange tijd er net naast is blijven staan. Colosseum slaat dus niet op de kolossale afmetingen, hoewel het monument het grootste amfitheater in het hele Romeinse Rijk is. In het amfitheater werden er spelen georganiseerd: vooral gevechten met gladiatoren, wilde dieren en ter dood veroordeelden zoals vervolgde christenen.
De arena, het ondergronds gedeelte en niveau 3 zijn enkel met gids en het juiste toegangsticket te betreden. Enkele cijfertjes: de omtrek meet 527 m, drie rijen met 80 bogen, 156 m breed en 188 m lang, 48,50 m hoog, 76 ingangen en plaats voor 50.000 toeschouwers. Duizend matrozen spanden met kabels en 240 masten een groot zeil op om het publiek te beschermen tegen de felle zon.
Palatino
De Palatijn is de eerste heuvel die bewoond werd. In het kleine maar interessante Museo Palatino (SUPER) is er een filmpje met tijdslijn over de bewoning van de heuvel.
Tijdens de keizertijd werd de heuvel zo goed als helemaal ingenomen door het uitgestrekte keizerlijk paleis dat zowel publieke -als privégebouwen omvatte. De term paleis is rechtstreeks afgeleid van Palatijn.
Foro Romano
Het Forum Romanum was het middelpunt van het Romeinse Rijk. Dit was het politieke, religieuze en juridische hart van de stad en het Rijk. Vandaag vind je er nog talloze resten van basilica’s, tempels en triomfbogen. De opgravingen liggen nooit stil en regelmatig worden er spectaculaire vondsten gedaan. De archeosite wordt ook steeds mooier en ruimer ingericht. Vrij recent werd het Museo del Foro in het voormalig Chiostro di Santa Maria Nova permanent geopend voor publiek (geen SUPER nodig).
Tijdens de zomermaanden kun je een gratis rondleiding met gids boeken (als extraatje bij je toegangsticket) om de depositi van het Forum te bekijken (Depositi in Mostra).
Fori Imperiali, Colonna Traiana
De keizerlijke fori werden telkens door een nieuwe keizer toegevoegd. De ene keizer wilden uiteraard niet onderdoen voor zijn voorganger. Jammer genoeg is een groot deel van de keizerlijke fori overdekt door de Via dei Fori Imperiali. Gelukkig worden er slimme verbindingen gelegd zodat je mooie delen kunt bekijken.
Tijdens de zomermaanden worden de fori imperiali tot leven gewekt met een fraaie multimedia-voorstelling. Deze dien je apart te boeken en gaan door na zonsondergang in openlucht. Er is een voorstelling over het Forum van Augustus en eentje over het Forum van Caesar. Info en tickets vind je hier.
De Colonna Traiana op het Forum van Trajanus is letterlijk een hoogtepunt. Het is een triomfzuil uit 113 n.C. om de overwinning van Trajanus op het opstandige Dacië te herdenken in de Dacische Oorlogen. Onderin werd de urne met de as van de keizer bewaard. De marmeren zuil is bijna 30 m hoog versierd met een 200 m lang fries waarop de veldtochten zijn afgebeeld. Binnen de zuil is er een smalle wenteltrap maar die is niet open voor publiek.
Domus Aurea
De resten van het gouden huis van keizer Nero zijn te bezoeken met een apart toegangsticket. Indien er een expo wordt georganiseerd, kun je mogelijks tijdens weekdagen enkel deze expo bezoeken. Op vrijdag, zaterdag en zondag is de rest ook voor bezoek geopend.
Omdat keizer Nero verbannen werd uit de publieke nagedachtenis door zijn opvolgers, werd het machtige gouden huis tot op de grond gelijk gemaakt om er nieuwe gebouwen bovenop te zetten. Daarom kun je vandaag enkel nog de resten van de fundamenten bekijken. Dankzij 3D -reality worden deze tot leven gewekt in een interessant bezoek.
Circo Massimo
Het antieke Circo Massimo is vandaag een grote groene vlakte waar ooit het reusachtige stadion voor wagenrennen stond, goed voor 400.000 toeschouwers. Tijdens de middeleeuwen was het een landbouwgebied met enkele boerderijen die later afgebroken werden. Ondanks de druk van bouwheren kon het stadsbestuur de immense vlakte vrij houden. Het grootste deel kun je gratis betreden.
Het gebied rond de middeleeuws Torre della Moletta werd ingericht als een aparte archeologische site. Je kunt de toren beklimmen, rondneuzen in de resten van het stadion en de fragmenten die opgegraven werden bewonderen. Dit is het buitenbeentje in de groep want een gewoon ticket schaf je aan via de website van de stad Rome. Een ticket voor Circo Massimo Experience schaf je aan op deze site.
Meta Sudans, Arco di Costantino
De Meta Sudans en de Arco di Costantino vind je aan de zijkant van het Colosseum. De Meta Sudans was een monumentale fontein gebouwd tijdens de regeerperiode van keizer Titus. Ze stond op het kruispunt van de vier stadsdistricten en op de plaats waar de Via Triumphalis de Via Sacra kruiste.
De Arco di Costantino werd als triomfboog opgericht ter herinnering aan de overwinning van keizer Constantijn op de usurpator Maxentius tijdens de slag bij de Milvische brug in 312 na Christus. Het 21 meter hoge monument werd voltooid in 315. Voor deze monumenten heb je geen toegangsticket nodig.