Romewandeling Ardeatino

Praktisch

Startpunt: metrohalte Colli Albani
Eindpunt: bushalte Navigatori
Afstand: 8 km

Beschrijving Romewandeling “Ardeatino”

In deze wandeling ten zuiden van het centrum bezoek je het Parco della Caffarella en de wijk Ardeatino genoemd naar Via Ardeatina, een antieke heirbaan tussen Rome en Ardea, een stadje in de oudheid op 40 km van Rome en trouwe bondgenoot. Via Ardeatina was in feite een aftakking van Via Appia. Toen Ardea zich tegen Rome keerde, werd het ingenomen en verlaten (1ste eeuw n.C.). Daarom verloor ook de weg al snel zijn belang en is de Porta Ardeatina in de Aureliaanse stadsmuur een onbelangrijke poort.

We starten aan metrohalte Colli Albani, genoemd naar de heuvels rond het Lago Albano bekend om stadjes als Frascati en Castel Gandolfo, gelegen op een goeie 20 km van Rome. Bij mooi helder weer kan je ze goed zien liggen. Neem Via Mario Menghini die rechtstreeks op de Via Latina uitkomt, ooit een oude heirbaan uit de 1ste eeuw van Rome naar Casilinum (Campania).

Steek de straat over en neem de ingang van het Parco della Caffarella, een groot park dat geliefd is bij de Romeinen om te fietsen, te wandelen en te picknicken. Het park is genoemd naar de familie Caffarella die hier grond bezat. In het park zijn er tal van historische resten te vinden zowel uit de oudheid als uit de middeleeuwen. Aan je linkerkant vind je de Cisterna Ninfeo, een antieke watertank. Wandel langs de speeltuin naar Via della Caffarella waar je de Cisterna Fienile vindt, een ander restant van een antiek bassin.

Sla links af en volg de weg tot aan de Casale della Vaccareccia, een middeleeuwse hoeve met toren die nog steeds in gebruik is.

Steek de rivier Almone over, één van de drie waterlopen die het park doorkruist. Aan je rechterkant vind je de toegang tot enkele stadstuintjes: de giardino botanico.

Vervolg je weg tot je aan je rechterkant een fraai goed bewaard monument ziet, gekend als Sepolcro di Annia Regilla, vrouw van Herodus Atticus. In werkelijkheid is het een tempel, de Tempio del Dio Reticolo (gratis toegang). Naast de tempel zie je de resten van een middeleeuws kanaal dat tijdens de middeleeuwen een watermolen bediende. Deze zone wordt “Casale dell’ex Mulino” genoemd (huis van de oude molen).

Vervolg je weg tot je aan Via Appia Antica uitkomt. Aan je linkerkant zie je de Cappella di Reginald Pole, een kleine kapel uit de 16de eeuw van de Engelse kardinaal Pole omdat hij hier ontsnapt is aan een hinderlaag nadat hij zich aan de kant van de paus schaarde tegen de nieuwe Anglicaanse kerk.

Sla rechts af tot de kruising met Via Ardeatina. Hier staat de kerk Domine Quo Vadis? waar je een voetafdruk van Jezus kunt zien in een marmeren blok. De vluchtende apostel Petrus stelde hier deze vraag aan Jezus, die antwoordde dat hij naar Rome terugkeerde om opnieuw gekruisigd te worden. Petrus onderbrak zijn vlucht en keerde op zijn stappen terug. De kerk is ook gekend als de S. Maria delle Piante. De kerk dateert uit de 9de eeuw maar werd verbouwd in de 16de eeuw door kardinaal Barberini.

Neem de weg tussen Via Appia Antica en Via Ardeatina die naar de catacomben van S. Callisto leidt. Aan je rechterkant vind je eerst de catacomba di Balbina, genoemd naar de eigenaar van dit gebied. Op het land werden sporen van de basilica marciana gevonden.

Verderop vind je aan de rechterkant de ingang van de catacombe di S. Callisto die een ondergronds gebied van 30 ha beslaan (toegang betalend). Het zijn de best bewaarde catacomben van Rome. Er werden 16 pausen uit de 3de eeuw begraven. Verder vind je hier het voormalig graf van de heilige Cecilia (nu in de gelijknamige kerk in Trastevere te vinden).

Op het terrein zie je ook nog de Cella tricòra occidentale, een oud grafmonument. Wandel door de poort. Hier kom je uit op de kruising van Via Ardeatina en Via delle sette chiese. Deze straat werd in de 16de eeuw vernoemd naar de pelgrimsroute die 7 kerken verbond.

Sla links af en neem Via Ardeatina. Aan je rechterkant zie je het monument Mausoleo delle Fosse Ardeatine (gratis toegang). Het mausoleum en bijhorend museum werd opgericht ter nagedachtenis van de 335 gevangenen die hier door de Duiters op 24/3/1944 werden vermoord ter vergelding van een aanval door de Partizanen op een Duitse eenheid (zie wandeling Trevi en Colonna). Onder hen heel wat politieke gevangen en verzetsleden die niets met de aanval te maken hadden. Via een gaanderij van de oude Pozzolana steengroeve bereik je de plaats van de afslachting, aan je linkerkant onder een enorme steen vind je de graven.

Keer terug op je stappen en neem Via delle sette chiese. Aan je linkerkant vind je de ingang en de half ondergrondse kerk van de catacombe di Domitilla (toegang betalend). Hier vind je het graf van de martelaren Nereus en Achilleus. De catacombe is vernoemd naar Flavia Domitilla, een adellijke dame die zich tot het christendom bekeerde en als martelaar stierf. De kerk gewijd aan de martelaren werd bovenop de catacomben gebouwd in de 4de eeuw. Pas in de 16de eeuw werden de catacomben opnieuw ontdekt.

Ga verder tot de rotonde en neem Via Benedetto Bompiani en Via dell’Annuziatella tot aan de ingang van het park Tenuta di Tormarancia genoemd naar een oude toren. De naam is afgeleid van Amaranthus, een vrijgelaten slaaf die hier woonde. Verdedigingstorens rond Rome kregen vaak de naam van de familie die het land bezat. Het is een bijzonder groot park maar zonder noemenswaardige bezienswaardigheden.

Wandel het park in en neem rechtsaf zodat je het park verderop terug uitloopt. Sla links af en verderop rechtsaf Via Livio Agresti. Verderop aan je rechterkant vind je het Liceo Statale Caravaggio, een school voor kunstonderwijs. De gevel is een werk van de Amerikaanse artiest Gaia en kreeg de naam “Uneven Humanism”. We zien vlinders, bloemen en kindergezichten op een hemelsblauwe achtergrond die symbool staan voor de diversiteit van de schoolpopulatie.

Neem Viale Tor Marancia. Ongeveer halfweg de straat vind je aan je rechterkant een merkwaardig huizenblok. Hier werden in 2015 maar liefst 22 saaie gevels omgetoverd tot kunstwerken, gekend als “i murales in Via Tor Marancia“. In 70 dagen verbruikten de 20 internationale artiesten 700 liters verf en meer dan 1000 spuitbussen. De artiesten zochten eerst contact op met de buurtbewoners en verwerkten zo hun persoonlijke verhalen in de unieke kunstwerken (lees meer).

Neem verderop linksaf Via dell’Arcadia. Hier vind je in een voormalig paviljoen van de Fiera di Roma de ingang van het Museo delle auto della Polizia di Stato (toegang betalend). Op chronologische wijze staan meer dan 70 auto’s en motorfietsen opgesteld die de geschiedenis vertellen van de Italiaanse politievoertuigen. Heel wat modellen herken je uit Italiaanse oude films. Naast voertuigen vind je ook een grote verzameling andere historische stukken zoals helmen, laarzen, petten en andere uitrusting. Didactisch verantwoord ingericht en leuk om met kinderen te doen op een regendag.

Keer terug naar Viale Tor Marancia en sla linksaf. Aan de overkant van de straat vind je het parco della torre met de middeleeuwse “Torre di San Tommaso” uit de 13de eeuw. De toren wordt sinds de 19de eeuw “Torre Marancia” genoemd zoals de wijk en de straat. Oorspronkelijk gebouwd om Saraceense piraten op te merken en later ingezet als militair verdedigingspunt van het grondgebied.

Vervolg je weg tot je uitkomt op de drukke Via Cristoforo Colombo. Het enorme kantoorgebouw aan de overkant is de hoofdzetel van de regio Lazio. Sla rechts af tot de Piazza dei Navigatori. Hier kun je een bus nemen naar het centrum van de stad.