Praktisch
Startpunt: metrohalte Flaminio
Eindpunt: Vaticaanse musea
Afstand: 12 km
Beschrijving Romewandeling “Caravaggio in Rome”
De naam Caravaggio is vandaag erg hot in Rome, enkele eeuwen geleden was dat wel anders, toen de kunstenaar helemaal in de vergetelheid was geraakt.
Michelangelo Merisi da Caravaggio werd geboren in 1571 in de buurt van Bergamo (Lombardia). Na leertijd in Milaan vertrok hij in 1593 naar Rome als leerling van G. Cesari. Al snel maakte hij furore als barokschilder en kreeg hij tal van belangrijke opdrachten. In 1606 vluchtte hij weg uit Rome na een uit de hand gelopen gevecht.
Deze Romewandeling neemt je mee langs 11 plaatsen waar er in totaal 25 werken van hem bewaard zijn, sommige hangen op de plek waar ze oorspronkelijk voor bedoeld waren. Kerken zijn vrij toegankelijk, voor de musea dien je toegang te betalen.
We starten aan metrohalte Flaminio naast de Porta del Popolo. Wandel onder de poort door naar de Piazza del Popolo. Aan je linkerkant staat de S. Maria del Popolo (gratis).
Hier kun je 2 werken bekijken:
- De bekering van Sint Paulus (1601)
- De kruisiging van Sint Petrus (1601)
Neem in de hoek aan de zijkant van de kerk de trap naar boven tot je uitkomt op Terrazza del Pincio vanwaar je een prachtig panoramisch zicht hebt op Rome. Neem Viale dell’obelisco en vervolg langs Via delle magnolie. Op het rondpunt rechtdoor en dan de eerste rechts tot het volgende rondpunt. Sla daar links af Viale dei Pupazzi tot aan de Galleria Borghese (betalend). Hier kun je 7 werken bekijken:
- Zelfportret als Bacchus – jonge zieke Bacchus (1593-1594)
- Jongen met fruitmand (ca. 1593-94)
- De Madonna met de slang (1605-06)
- De schrijvende Hiëronymus (ca. 1606)
- Johannes de Doper (ca. 1609-10)
- Portret paus Paulus V (1605-1606) in private collectie
- David en het hoofd van Goliath (1609-1610)
Neem Viale del Museo Borghese tot aan Porta Pinciana. Sla links af Via Veneto en verderop rechtsaf Via Lombardia. Aan je linkerkant staat de Casino dell’Aurora ook als Villa Ludovisi aangeduid.
Hier beschilderde Caravaggio het plafond met fresco’s van Jupiter, Neptunus en Pluto (1597). Vandaag is het gebouw eigendom van de Amerikaanse ambassade en jammer genoeg niet te bezoeken tenzij heel uitzonderlijk en op afspraak.
Sla links af Via F. Crispi. Verderop links af Via Sistina. Sla links af Via dei Cappuccino naar de S. Maria della Concezione (gratis). Hier kun je 1 werk bekijken in de sacristie:
- De meditatie van Sint Franciscus (1605)
Wandel Via Veneto af langs Piazza Barberini. Neem Via delle quattro fontane. Aan je linkerkant vind je de ingang van Palazzo Barberini met de Galleria Nazionale d’Arte Antica (betalend). Hier kun je 3 werken bekijken:
- Narcissus (1597-1599)
- De meditatie van Sint Franciscus (1606-1607)
- Judith onthoofdt Holofernes (1599)
Neem verderop rechts Via Rasella, rechts af Via del Traforo en links af Via del Tritone tot Piazza Colonna. Sla rechts af Via del Corso en dan links af Via del parlamento en vervolg Via della impresa en Via dei prefetti. Aan je rechterkant is een smal straatje, Vicolo del Divino Amore waar Caravaggio huurde op nr 19. Hij schilderde alle muren zwart en nodigde hier zijn modellen uit die hij gewoon van de straat plukte.
Vervolg langs Via d’Ascanio (altijd rechtdoor dus). Je komt uit in Via della Scrofa. Caravaggio stond bekend als een heethoofd die het vaak aan de stok had met de stadswachten of andere ruziemakers. In deze straat vocht hij zijn laatste gevecht uit in Rome (1606) waarbij hij zijn tegenstander (per ongeluk) doodde. Ondanks zijn rijke beschermheren was de maat vol en moest hij op de vlucht en zijn geliefde stad verlaten. Hij zou nooit meer terugkeren want hij stierf aan malaria op terugweg naar Rome (1610).
Neem Via della Scrofa linksaf. Aan je rechterkant staat de basiliek S. Agostino in Campo Marzio (gratis) waar je 1 werk kunt bekijken:
- Madonna di Loreto (1604-05)
Keer terug naar Via della Scrofa. Verderop aan je rechterkant staat de basiliek S. Luigi dei Francesi (gratis). Hier kan je 3 werken bekijken:
- De roeping van Matteüs (1599-1600)
- Het martelaarschap van Matteüs (1599-1600)
- Matteüs en de engel (1602)
Sla naast de kerk even Via del Salvatore in. Aan je rechterkant vind je palazzo Madama. Hier woonde toen diplomaat en kardinaal F. Del Monte die optrad als beschermheer en mecenas van Caravaggio. De schilder logeerde hier een tijdje en schilderde privéwerken voor hem zoals een Bacchus (nu in de Uffizi musea te Firenze).
Keer terug. Aan de overkant van de straat vind je palazzo Giustiniani waar markies Giustiniani woonde, een rijke bankier uit Genua die jaren als beschermheer en verzamelaar van zijn werk optrad en Caravaggio meermaals redde uit de klauwen van het gerecht nadat hij weer verwikkeld was in een ruzie of gevecht.
Sla links af Salita del Crescenzi langs het pantheon rechtdoor Via del Seminario en Via del Caravita. Sla rechts af Via del Corso. Aan je rechterkant vind je de ingang van de Galleria Doria Pamphilj (betalend) waar je 3 werken kunt bekijken:
- Rust op de vlucht naar Egypte (1595-1596)
- De boetvaardige Maria Magdalena (1594-1595)
- Johannes de doper (1602)
Vervolg je weg langs Piazza Venezia. Steek het plein over en neem de trappen naar Campidoglio. In de musei Capitolini (betalend) kun je 2 werken bekijken:
- Johannes de Doper – Jongen met ram (1602)
- De fortuinteller (1593-1595)
Neem in de hoek van het plein Via del Campidoglio en daal af langs Via Monte Tarpeo. Hier ligt de S. Maria della Consolazione. Achter de kerk ligt het Ospedale della Consolazione waar Romeinse edelvrouwen hulp boden aan armen en zieken. Caravaggio verbleef hier een tijd wegens ziekte. Na zijn ontslag uit het ziekenhuis kon hij niet meer terecht bij Cesari maar via een vriend werd hij voorgesteld aan kardinaal del Monte die hem aan het werk hielp.
Neem Vico Jugario tot aan de Tiber. Sla rechts af en volg de rivier. Steek de Tiber over op Ponte Sisto. Neem rechts Via di Ponte Sisto en Via Benedetta tot aan Porta Settimiana.
Hier in de buurt ligt de kerk S. Maria della Scala waar het schilderij “de Dood van de maagd Maria” dat Caravaggio schilderde in opdracht van de ongeschoeide Karmelieten door hen werd geweigerd wegens te onfatsoenlijk. Het werd echter opgemerkt door P.P. Rubens die het tipte aan de hertog van Mantova. Vandaag hangt het werk in het Louvre (Parijs).
Wandel door de poort en vervolg je weg langs Via della Lungara. Aan je linkerkant vind je Palazzo Corsini met de Galleria Nazionale d’Arte Antica (betalend) waar je 1 werk kunt bekijken:
- Johannes de doper (1604)
Vervolg de straat tot Ponte P. A. Savoia Aosta en steek de Tiber over. Rechtdoor tot aan Corso Vittorio Emanuele II. Sla links af en meteen rechts af Via Paola tot aan de oever van de Tiber.
Verderop rechts vind je de Fontana di Tor di Nona, een gedenkmonument voor Teatro Apollo dat afgebroken werd door de bouw van de walmuren aan de rivier. De Torre di Nona was een vierkante middeleeuwse toren van de familie Orsini en werd in de middeleeuwen gebruikt als gevangenis met martelkamer waar Caravaggio minstens een maand opgesloten zat.
Keer terug en steek de Tiber over op Ponte Sant”Angelo. Sla links af en vervolg je weg langs Via della Conciliazione. Rechts af Via Rusticucci en links af Via dei Corridori. Rechts af Via del Mascherino tot Piazza del Risorgimento. Links af langs Viale Vaticano tot aan de ingang van de Musei Vaticani (betalend). Hier kun je 1 werk bekijken:
- De graflegging van Christus (1603-1604)
Einde van de wandeling. In de buurt vind je metrostation Ottaviano.