Praktisch
Start -en eindpunt: metrohalte Garbatella
Afstand: 5,5 km
Beschrijving Romewandeling “Garbatella”
De wijk Garbatella ten zuiden van het historisch centrum is in alle opzichten totaal anders dan de rest van Rome. Ze werd opgetrokken als tuinwijk in de jaren ’20 van vorige eeuw op de heuvels aan de basilica S. Paolo fuori le mura om de vele arbeiders te huisvesten die in een nieuwe haven aan een nog te graven kanaal zouden te werk gesteld worden.
Het kanaal en de haven zijn er nooit gekomen, de wijk wel omdat arbeiders uit de grote magazijnen in Ostiense en de onteigeningen door de vele historische opgravingen door Mussolini in het historische centrum nieuwe woningen vereisten.
Anders dan de rest van Rome is de wijk opgedeeld in “lotti”. Dat zijn genummerde woningen rondom een gemeenschappelijke tuin. Deze benaming en nummering is nog steeds in gebruik en op de gevels terug te vinden.
Omdat de gebouwen in een korte tijd werden opgetrokken, hebben ze eenzelfde stijl wat de buurt een grote charme oplevert. Er is zo goed als geen nieuwbouw te bespeuren en weinig resten uit vroegere eeuwen. In de wijk is er de laatste jaren ook heel wat street art te bewonderen.
We starten de wandeling aan het metrostation Garbatella. Sla rechts af Via G. Pullino. Aan je rechterkant vind je het Parco Caduti del Mare, een herdenkingsplaats voor de gesneuvelde zeelieden dat in 1997 werd opgefrist. Steek het park dwars door naar de straat aan de andere zijde en sla links af Via D. Salinieri.
De bakstenen kerk op de hoek is de Cappella S. Famiglia di Gesù, Maria e Giuseppe dat deel uitmaakt van het Istituto Suore Ancelle Del Santuario, een zustergemeenschap met pauselijke rechten die zich inzet voor de jeugd, armoede en ouderen.
Sla links af Via L. da Pietrasanta en meteen rechts af Via G. Pullino. Je loopt er zo voorbij maar aan je linkerkant achter de deur op nr. 20 bevindt zich de protestantse kerk Evangelica Battista Roma Garbatella. Ze noemt zichzelf de kerk van Martin Luther King die stevig verankert is in de buurt.
Sla links af Via G. Ansaldo. Steek het kruispunt over en neem Via Caffaro. Op het volgende kruispunt zie je een mooie street art die een volledige gevel beslaat van een appartementsblok.
Sla rechts af Via F. Vettor tot Via F. Passino. Op de piazza B. Romano staat een van de iconische gebouwen van de wijk: Teatro Palladium uit 1927 in art nouveau stijl. Het gebouw deed oorspronkelijk dienst als cinema- en theaterzaal en bood plaats aan 500 toeschouwers. In 2000 werd het aangekocht door de universiteit Roma Tre en na een renovatie van twee jaar opnieuw geopend voor zowel studenten als cultureel experimenteel lab als voor het grote publiek. Het deed vaak dienst als locatie voor het fimfestival en het festival podiumkunsten.
Neem Via L. Orlando. Op het einde van de straat vind je Piazza Benedetto Brin waar je in de monumentale toegangspoort de eerste steen vindt die werd gelegd in bijzijn van koning Vittorio Emanuele III op 18/02/1920. In de volksmond wordt deze plek “pincetto” genoemd (Pincio van de gewone man).
Sla links af Via A. Guglielmotti en daarna links af Via delle sette chiese. Deze straat werd in de 16de eeuw vernoemd naar de pelgrimsroute die 7 kerken verbond. Verderop aan je linkerkant vind je de catacombe di Commodilla die je enkel met een gids kan bezoeken na schriftelijke toestemming van het Vaticaan.
Wandel verder tot het rondpunt en sla links af om Via delle sette chiese te vervolgen. Aan je linkerkant zie je de moderne gevel van de Chiesa del Corpus Domini dat verbonden is aan de Congregazione delle Suore Discepole di Gesù Eucaristico. De zusters zijn actief in crèches, oudertehuizen en asielcentra.
Op het einde van de straat ligt een plein met een school, het kerkje S. Isidoro ed Eurosia uit 1818 dat samen met het Oratorio di S. Filippo Neri en bijhorende kerk S. Filippo Neri in Eurosia uit de jaren ’50 van vorige eeuw wordt beheerd door de Confederazione dell’oratorio di San Filippo Neri. Deze heilige uit de 16de eeuw is heel geliefd in Rome. Hij organiseerde de befaamde processie langs de zeven kerken waar de straat naar vernoemd is.
Sla rechts af en neem Via A. M. Taigi tot het Parco Garbatella, een groene long beheerd door vrijwilligers. Er is o.a. een speeltuin, moestuinen, bijenteelt en ruimte om te wandelen en te sporten.
Sla links af Via R.R. Garibaldi. Op het rondpunt zie je de achterkant van het monumentale Palazzo della Regione Lazio, het administratief centrum van de regio Lazio. Neem de eerste straat links en meteen rechts Via delle sette chiese. Op het plein neem je Via G. de Jacobis.
Op het einde van de straat zie je de achterkant van de kerk S. Francesco Saverio alla Garbatella, de grootste kerk van de wijk bekroond met een hoge koepel. Wandel om de kerk heen naar de voorkant. De kerk werd gebouwd in 1933 en werd bekend in 1978 omdat het de eerste parochiekerk was die paus Johannes Paulus II bezocht na zijn benoeming. Binnen zie je een schilderij waarop je de Madonna del Divino Amore ziet die Rome helpt na de bombardementen van 1943.
Het statige grijsgele gebouw met de lictoriaanse adelaars is geen kazerne maar basisschool C. Battisti gebouwd in 1935 met sterke verwijzingen naar de architectuur van het antieke Rome. Wandel verder rond de kerk tot je terug aan de achterkant uitkomt.
Op piazza G. da Triota ligt de bekende Bar Dei Cesaroni, waar de tv-serie over de familieperikelen “I Cesaroni” deels werd opgenomen (2006-2014).
Aan de bar neem je rechts Via R. de Nobili en meteen rechts af Via G.B. Scalabrini tot op piazza G. Sapeto. De fraaie tweelinggebouwen zijn opgetrokken in de zogenaamde “Barocchetto Romano” -stijl.
Tussen de gebouwen neem je de Scala degli Innamorati (trap der verliefden) naar beneden. Aan je rechterkant zie je de Fontana della Carlotta. Volgens de overlevering stelt het de “beleefde” gastvrouw voor die bezoekers verwelkomde in deze buurt waaraan ze haar naam gaf. Vandaag wordt de fontein beschouwd als een van de symbolen van de wijk.
Vervolg rechts Via R. de Nobili tot piazza G. Bonomelli. Let op de buste van la ragazza garbata (het vrolijke meisje) op de gevel van een gebouw. Mogelijks dankt de wijk haar naam aan de bijnaam van dit meisje.
Neem Viale G. Massaia en sla op het rondpunt rechts af Via G. M. Percoto. Hier vind je aan weerszijden van de straat twee markante gebouwen. Het zijn Terzo Albergo en Albergo Giallo, twee van de vier “Alberghi Suburbani” gebouwd eind jaren ’20 door Sabbatini. Verderop links af Via S. Carcereri tot het rondpunt.
Links af tot het volgende rondpunt Piazza E. Biffi waar je de twee andere alberghi kunt bewonderen: albergo bianco en albergo rosso dat het bekendste is van de vier complexen. Het concept bestaat uit privé slaapkamers met gemeenschappelijke ruimtes als keuken en badkamer waardoor er slim met plaats en ruimte werd omgegaan. Let op de klok van albergo rosso, de wijzers zijn blijven stilstaan op 11u25, het moment waarop Rome werd gebombardeerd in WO II.
Sla links af de brede Circonvallazione Ostiense. Vervolg tot aan de Ponte Settimia Spizzichino, ook wel Ponte Ostiense genoemd. Deze brug uit 2012 maakt vlot verkeer mogelijk tussen de wijk Garbatella en Via Ostiense omdat ze de spoorlijn overspant. De naam van de brug is een eerbetoon aan de Romeinse Settimia die in 1943 als Joodse werd gedeporteerd maar de verschrikkingen van de holocaust overleefde.
Naast de brug vind je metrohalte Garbatella, eindpunt van deze wandeling.