Praktisch
Startpunt: bushalte Argentina
Eindpunt: bushalte Argentina
Afstand: 3 km
Beschrijving Romewandeling “Joodse getto en Tibereiland”
Het Joodse getto in Rome is een van de oudste in de wereld en werd opgericht door paus Paulus IV in 1555. De meeste Joden woonden op dat moment in de wijk Trastevere (aan de overkant van de Tiber) en moesten dus noodgedwongen verhuizen naar dit kleine afgesloten gebied. Ze mochten de wijk niet verlaten tussen zonsondergang en zonsopgang. Pas in 1848 werden de muren afgebroken en mochten de Joden zich vrij bewegen.
Toch vind je hier nog steeds een grote populatie Joden met hun eigen winkels, restaurants, scholen en gebedshuizen. Het is een gesloten gemeenschap die zich weinig mengt met de rest van de stad. Een aantal beroemde Romeinse gerechten vindt hun oorsprong in deze wijk.
Op het wapenschild van rione Ripa staat een wit roer op een rode achtergrond, een verwijzing naar de rivierhaven. Op het wapenschild van rione S. Angelo staat een engel op een rode achtergrond met in zijn hand een palmtak.
We starten aan de noordrand van het getto op Largo di Torre Argentina, afgeleid van Torre Argentina (toren van Straatsburg). In 1503 bouwde de uit Straatsburg afkomstige pauselijke ceremoniemeester Burckardt hier een paleis waar de resterende toren deel van uitmaakte. Mussolini liet de huizen op dit plein afbreken waardoor er 4 antieke tempels en fraaie beeldhouwwerken te voorschijn kwamen plus een deel van het theater van Pompeius waar Ceasar werd vermoord. Let op de talrijke katten die op de site verblijven. Er is ook een klein ondergronds gedeelte te bezoeken (toegang betalend).
Neem Via delle Botteghe Oscure. Aan je rechterkant vind je de ingang van het museum Crypta Balbi (deel van het Museo Nazionale Romano). Op vaste uren wordt er een geleid bezoek gestart aan het complex met het Teatro di Balbo, een oude wijk met huizen en winkels uit de 5de eeuw en een middeleeuwse buurt met een kerk. Lees meer.
Sla Via Michelangelo Caetani in. Let op het gedenkteken voor Aldo Moro, Italiaans premier, die hier in 1978 vermoord werd teruggevonden in een Renault 4 na 55 dagen ontvoering door de Rode Brigades.
Sla rechts af Via dei Funari. Ga zeker eens binnen in Palazzo Mattei di Giove, een van de paleizen die de familie Mattei bouwde in de 16de eeuw. De binnenplaats is vrij toegankelijk en is versierd met fraaie antieke artefacten en bustes van Romeinse keizers. Vandaag is in het palazzo een staatsbibliotheek gevestigd en het private Centro Studi Americani.
Wat verderop vind je een kleine charmante piazza met een schitterende fontein: de Fontana delle Tartarughe, een werk van Giacomo Della Porta uit de 16de eeuw maar op originele wijze aangepast door Bernini die er de schildpadjes aan toevoegde.
Ga rechtdoor en sla verderop links af Via in Publicolis, dan meteen linksaf Piazza Costaguti. Let aan je linkerkant op het Tempietto del Carmelo, een merkwaardig portaal (18de eeuw).
Vervolg je weg tot op de Piazza delle cinque scole, zo genoemd omdat hier ooit 5 religieuze scholen stonden. Op het plein staat de Fontana del Pianto uit de 16de eeuw van G. delle Porta. Deze fontein staat pas sinds 1930 op deze plek. Zoek iets verderop de oude marmeren omtrek van de originele plek.
Neem verderop rechtsaf Via di S. Bartolomeo de’ Vaccinari en sla rechtsaf Via Beatrice Cenci tot de Piazza Cenci met gelijknamige palazzo. Ze werd in 1599 geëxecuteerd op de Ponte di S. Angelo omdat ze haar vader vermoorde.
Sla linksaf naar de oever van de Tiber. Ga de rivier over langs de Ponte Garibaldi (19de eeuw) van waar je een fraai zicht hebt op het Tibereilandje.
Sla aan de overkant linksaf en volg de oever van de rivier tot aan de Ponte Cestio die je naar het Isola Tiberina brengt. Op de hoek vind je de kiosk Sora Mirella waar je kunt proeven van een typische specialiteit: grattachecca. Dit is geschaafd ijs op smaak gebracht met likeur, siroopjes en vers fruit. Zeg niet granita want die Siciliaanse specialiteit is iets heel anders volgens de eigenaar van de zaak.
Van oudsher wordt op het Tibereiland zieken verzorgd, vandaag staat hier nog steeds het bekendste ziekenhuis van Rome. In de oudheid stond er een tempel voor Aesculapius, god van de geneeskunde.
De S. Giovanni Calibita is een kleine kerk verbonden aan het ziekenhuis. Ze werd gebouwd in 1640 en gerestaureerd in 1720 met een rijk interieur. Binnen zijn verschillende werken van C. Giaquinto te bewonderen. De mooie sacristie en hal dateren ook uit de 18de eeuw.
Op het eiland vind je ook de kerk S. Bartolomeo op de plek waar ooit de tempel stond. Heel wat zuilen in de kerk zijn afkomstig uit die tempel. Een schildering boven het altaar toont de heilige wanneer hij op het punt staat gevild te worden.
Neem de fraaie Ponte Fabricio, gebouwd in de 1ste eeuw v. C. en nog volledig intact gebleven zonder restauraties.
Je hebt zicht op de Ponte Rotto (kapotte brug), wat brokstukken van een antieke brug die in de 16de eeuw instortte.
Op de hoek staat de Torre della Pulzella, het enige restant van het palazzo van de familie Pierleoni uit de middeleeuwen. De toren kreeg deze naam door de aanwezigheid van een antiek marmeren hoofdje van een jongedame dat tussen de bakstenen is verstopt.
Recht voor je zie je de enorme Joodse synagoge uit 1904, ook Tempio Maggiore genoemd. Het gebouw heeft meer weg van een Romeinse tempel dan van een Joods gebedshuis omdat de bouwers geen idee hadden hoe een synagoge er uit zag. Het gebouw word streng bewaakt sinds een aanslag in 1982. Je kan het bijhorend museum bezoeken en deelnemen aan een begeleide rondleiding (toegang betalend). Meer lezen.
Via Portico d’Ottavia is genoemd naar een antiek restant van een poort uit de 2de eeuw. Naast de poort staat het indrukwekkende Teatro di Marcello. In de middeleeuwen werd het verbouwd tot kasteel. Vandaag worden er in de zomer klassieke concerten georganiseerd.
Achter de Portico d’Ottavia ligt wat verborgen de kerk S. Angelo in Pescheria met het oratorio di S. Andrea dei pescivendoli. De namen van kerk en oratorium zijn een verwijzing naar de stinkende vismarkt die hier in de middeleeuwen plaatsvond. Een inscriptie in Latijn verwijst naar de verplichting om het lekkerste stuk van elke vis langer dan de marmeren plaat aan de magistraten van de stad te schenken.
Neem de voetgangersbrug die langs de kerk leidt (indien gesloten maak je een ommetje) en neem Via delle Tribuna di Campitelli, genoemd naar de kerk S. Maria in Campitelli aan je rechterkant. De weelderige barokke kerk dateert uit de 17de eeuw en is gebouwd voor een beeld van Maria waar heel wat mirakels aan toe geschreven worden.
Op het einde van de straat sla je linksaf Via dei Funari. Let aan je linkerkant op de verzonken antieke zuilen in een gevel van Palazzo Caetani Lovatelli die toebehoorden tot de Portico di Filippo. Aan de kerk S. Catarina de’ Funari (16de eeuw) sla je rechtsaf Via dei delfini.
Vervolg je weg tot je uitkomt op Via di S. Marco. Sla linksaf en neem de Via delle Botteghe Oscure. De straat kreeg deze naam omwille van de vele winkels zonder ramen (oscure = donker). In de straat is het hoofdkwartier van de Communistische Partij gevestigd. Aan je rechterkant zie je enkele resten van de Tempio delle Ninfe, een tempel die afbrandde in de 1ste eeuw v.C.
Je komt aan op Largo di Torre Argentina, het vertrekpunt van de wandeling waar je een bushalte en een tramhalte (lijn 8) vindt. Let op de statige gevel van het Teatro Argentina, een chique theater uit de 18de eeuw. De gevel is kunstig versierd met allerlei symbolen uit theater en muziek.