Praktisch
Startpunt: tramhalte Mancini
Eindpunt: tramhalte Mancini
Afstand: 9,5 km
Beschrijving Romewandeling “Monte Mario”
Wie denkt dat de Gianicolo het mooiste panoramisch uitzicht biedt over Rome heeft het verkeerd voor, met 139 meter is de Monte Mario nog een stuk hoger. Net zoals de Gianicolo is de Monte Mario niet één van de oorspronkelijke zeven heuvels waarop de stad Rome werd gesticht. De oude Romeinen noemden de heuvel “Mons Vaticanus” of “Clivus Cinnae”. De huidige naam is waarschijnlijk afgeleid van het middeleeuwse “Monte malo” (verdoemde berg), vanwege de moord op G. Crescenzio door koningkeizer Otto III van Saksen in 998.
Tijdens archeologische opgravingen op de Monte Mario werden werktuigen en pijlpunten uit vuursteen gevonden. De overblijfselen dateren van +/- 65.000 jaar geleden en behoren tot de vroegste sporen van menselijke aanwezigheid in de omgeving van Rome.
In 1997 werd een deel van de heuvel ingericht als Riserva naturale (240 ha) dat sinds 2014 ook verbonden is met het Parco Lineare di Roma, een groene gordel langs de voormalige metrolijn Roma-Viterbo tussen stazione di Monte Mario en het parco di Monte Ciocci met fiets- en voetpaden, speeltuinen en banken.
We starten de wandeling aan tramhalte Mancini. Wandel doorheen het parkje naar de oever van de Tiber. Steek de rivier over via de Ponte Duca d’Aosta. Op de vier hoeken staan marmeren bas-reliëfs met oorlogstaferelen uit WO I. De Duca d’Aosta is een eeuwenoude adellijke titel van het huis van Savoye.
Sla links af aan de reusachtige obelisk met opschrift MUSSOLINI DUX. Wandel het Foro Italico in dat gebouwd werd voor de Olympische Spelen van 1940. Dat ging echter niet door vanwege de start van WO II. Naast een atletiekstadion zijn er nog tal van sportpaviljoenen (vele leegstaand), een Olympisch zwembad en een groot voetbalstadion (Stadio Olimpico).
Aan de andere kant van het sportcomplex ligt Viale dei Gladiatori. Steek de straat over en neem Via del Campeggio tot aan Viale dello Stadio Olimpico. Aan je linkerzijde bevindt zich het Istituto diplomatico, een opleidingsinstituut uit 1967 van het ministerie van Buitenlandse zaken genoemd naar Mario Toscano, universiteitsprofessor en hoofd van het instituut.
Sla rechts af Viale dello Stadio Olimpico en verderop links af Via Edmondo De Amicis. Na een S-bocht neem je links een wandelpad dat leidt naar de Casina di Macchia Madama, een fraaie villa waar chique trouwfeesten worden georganiseerd. De naam is afgeleid van het omringende bos, ooit eigendom van Margaretha van Oostenrijk die getrouwd was met Alessandro dé Medici. Later kwam het in handen van de familie Farnese en daarna de Borboni uit Napels. De familie Vanni restaureerde het in 1929 en verzorgt er sindsdien feesten.
Vervolg het wandelpad tot je uitkomt op Via del parco della Vittoria. Aan je linkerkant ligt goed verscholen de Villa Madama, een schitterende buitenvilla uit 1518 gebouwd voor kardinaal Giulio de’ Medici. Ontwerp en bouw werden toevertrouwd aan Raffaello. Kunstenaars als B. Peruzzi, G. F. Penni, G. da Udine en B. Bandinelli verzorgden de decoraties. Tijdens de plunderingen van Rome (1527) werd de villa in brand gestoken en huilde de paus bittere tranen.
De villa bleef in handen van de Medici en de naam “Madama” is een eerbetoon aan Margherita van Oostenrijk die (zoals hierboven reeds vermeld) trouwde met de hertog. Zij hertrouwde na zijn dood met een lid van de familie Farnese die het pand aan de koning van Napels schonk. In de 19de en 20ste eeuw raakte de villa in verval. Pas in 1925 werd het pand gerestaureerd en nadien geschonken aan de Italiaanse staat. Het Ministerie van Buitenlandse Zaken gebruikt Villa Madama vandaag voor diplomatieke recepties en conferenties.
Vervolg je weg tot aan Via Trionfale. Steek de straat schuin over tot Piazzale delle Medaglie d’oro en sla links af Via A. Cadlolo. Sla meteen rechts af Via G. Alessi en dan links af Via F. M. Tocci. Verderop in de bocht links af Via A. Cadlolo.
Aan je rechterkant ligt de kerk Madonna del Rosario uit 1628. De kerk werd gebouwd door de humanist G. Vittorio de Rossi op de plek waar hij een wijngaard bezat. Na een periode van verval volgt een restauratie in 1726. Nadat de legers van Napoleon er lelijk huishielden, werd de kerk opnieuw gerestaureerd door paus Gregorius XVI die de dubbele trap liet toevoegen. In het aangrenzende klooster bewoond door een gesloten gemeenschap Dominicanen, wordt de linkerhand van de heilige Catharina van Siena bewaard. Een plaquette herinnert aan de aanwezigheid van componist Franz Liszt.
Neem verderop rechts Via C. Evangelisti. Op het kruispunt met Via Trionfale vind je resten van de Cappella della Santa Croce uit 1350. In de Villa Mellini is de zetel gevestigd van het astronomisch observatorium. Deze locatie werd voor Italiaanse kaarten tot het eind van de jaren ’60 van vorige eeuw gebruikt als nulmeridiaan (i.p.v. Greenwich). Ga onder de boog door en neem Viale del Parco Mellini.
Verderop neem je rechts het wandelpad Passeggiata Massimo Cimino dat leidt naar “le terrazze“, een fraai uitkijkpunt over Rome.
Ofwel keer je terug ofwel loop je door en sla je links af zodat je terug uitkomt op Viale del Parco Mellini. Wandel verder tot aan het panoramisch terras van bar/restaurant “Lo Zodiaco” uit 1956. Vele beroemdheden en filmsterren genoten hier van de Romeinse keuken en van het fantastische uitzicht op Rome. Er worden regelmatig live muziekoptredens georganiseerd.
De hoge torens maken deel uit van het INAF (Istituto nazionale di astrofisica) en het Osservatorio astronomico di Roma. Verder zijn er zendmasten van de RAI en een weerstation.
Neem het wandelpad langsheen het restaurant, Vialetto degli innamorati (paadje van de verliefden) en daal de heuvel af. De ene S-bocht na de andere volgt. Bij de splitsing rechts houden.
Halverwege de helling ligt Villa Mazzanti, een buitenvilla uit de 19de eeuw van ingenieur L. Mazzanti die het optrok op de resten van een villa van de familie Barberini. Sinds 1967 eigendom van de stad Rome en vandaag zetel van de regionale entiteit “Roma Natura”. De voormalige tuinen zijn een park dat vrij toegankelijk is.
Eenmaal beneden neem je Via N. Bucchi tot aan de oever van de Tiber. Het monument tussen de bomen met de gevleugelde soldaat is een herdenkingsmonument uit 1925 voor de gesneuvelde geniesoldaten uit WO I. Het stond oorspronkelijk aan de zijkant van Castel Sant’Angelo. In 1937 werd het Istituto Storico e di Cultura dell’Arma del Genio gebouwd met bijhorend museum (verderop rechts) en verhuisde men het monument naar de huidige plaats.
Neem Via Capoprati tot aan de rivier en steek ze over via de Ponte della Musica uit 2011. De brug telt één overspanning in staal en beton. Later vernoemd naar de Romeinse componist Armando Trovajoli die in 2013 stierf. Vandaag enkel toegankelijk voor voetgangers en fietsers maar ze is zo gebouwd dat er ook een tramlijn kan over rijden. De brug werd gebouwd door de winnaars van een internationale wedstrijd en kostte 8 miljoen euro.
Vervolg je weg langs Viale Pinturicchio tot aan tramhalte Mancini, eindpunt van deze wandeling.