Praktisch
Startpunt: metrohalte Alessandrino
Eindpunt: tramhalte Prenestina/Larici
Afstand: 8 km
Beschrijving Romewandeling “Tor Tre Teste”
Deze wandeling vindt plaats in de verste uithoek van Rome, vlakbij de Circonvallazione Orientale (de oostelijke ringweg). Amper 6 km van het historische centrum en toch een totaal andere wereld. Volkse woonblokken, hypermoderne kerken, ruime parken en veel putten in het asfalt kenmerken deze zone.
De naam van de wijk bevat 2 delen: “Tor” van torre (toren) en “Tre Teste” (drie hoofden).
In de middeleeuwen werden er rond Rome verschillende torens gebouwd waarvan een deel vandaag nog overeind staat. Verschillende wijken zijn naar deze torens genoemd zoals bv. Tor Sapienza, Tor Fiscale, Tor Vergata, Tor Marancia, enz… De torens dienden oorspronkelijk om Saraceense piraten op te merken maar deden later dienst als verdedigingspunt van het grondgebied.
Tre Teste verwijst naar een antiek bas-reliëf in travertijn met 3 hoofden op de gevel van de kerk S. Anna a Tor Tre Teste langsheen de Via Prenestina (zie verder).
We starten aan metrohalte Alessandrino, vernoemd naar het aquaduct dat we verderop zullen tegenkomen. Deze halte maakt deel uit van de nieuwe metrolijn C. Dankzij de lijn zijn deze delen van de periferie makkelijker bereikbaar en toegankelijker geworden.
Neem Via Casilini en sla links af Viale Alessandrino. Verderop rechts af Viale della Bella Villa. Op het rondpunt neem je Via F. Bonafede.
Op het einde rechts afslaan Via delle Nespole. Wandel het Parco di Tor Tre Teste binnen, het grootste park van de wijk, officieel Parco G. Palatucci genoemd. Het werd ingehuldigd in 2003 en genoemd naar commissaris voor openbare veiligheid Palatucci die een gouden medaille voor burgerlijke verdienste ontving voor het redden van 5000 Joden tijdens WO II.
Wandel naar de centraal gelegen vijver, gemakkelijk te vinden omdat hij naast de indrukwekkende resten van het Acquedotto Alessandrino ligt. Het elfde aquaduct van Rome werd gebouwd in 226 door keizer Alexander Severus om de thermen van Nero te bedienen. Deze lagen vlakbij het pantheon, werden door Severus grondig herbouwd en vanaf dan de “terme Alessandrine” genoemd. De route was 22 km lang en er vloeide 250 liter per seconde doorheen.
Wandel langs het laghetto (een vijvertje met fonteinen) en draai links mee. In het park is er een educatief milieupad aangelegd met infoborden over de verschillende boomsoorten en landschapselementen.
Verderop verlaat je het park en wandel je naar de moderne kerk Dio Padre Misericordioso uit 2003. Ze is het resultaat van een architectuurwedstrijd ter ere van het jubeljaar 2000 maar de werken liepen uit. Winnaar was Richard Meier die ook het museum van de Ara Pacis in Rome ontwierp.
Over het opvallende ontwerp zei Meier tegen de paus: “De witte zeilen zullen ons naar een nieuwe wereld leiden in het derde millennium”. Het witte gebouw is bekleed met een speciaal soort smog-werend cement dat zichzelf reinigt.
Het idee van de zeilen waarbij de kerk als schip wordt voorgesteld, is een eeuwenoud concept. Drie zeilen verwijst naar de Drievuldigheid. Binnen een oase van indirect zonlicht en een prachtig houten orgel.
Keer terug naar het park en wandel naar het Teatro di tipo greco, een modern verlaten anfiteatro dat enigszins verwaarloosd aandoet.
Verderop tussen een huizenblok rechts afslaan om het park te verlaten. Neem Via dei Barbisio en sla links af tot aan de kerk S. Tomasso d’Aquino uit 1988 ontworpen door ingenieur E. Vichi. Binnen lijkt de kerk een grote hal met verzonken plafond en dakramen. Buiten een hoge pilaar met lichtgevend kruis. De heilige Tomasso d’Aquino was een Italiaanse religieus, theoloog, filosoof en academicus. Als dominicaans monnik exponent van de Scholastica, werd hij door zijn tijdgenoten omschreven als Doctor Angelicus.
Vervolg Via D. Campari en steek de brug over Viale E. Ferrari. Sla rechts af Via P. Fumaroli en op het einde rechts af Via di Tor Tre Teste tot het rondpunt. Even een saai stukje langs de Viale E. Ferrari en dan meteen de eerste straat links tot aan Via Prenestina.
Via Prenestina verbindt al eeuwen Rome vanaf de Porta Maggiore met Palestrina (30 km van Rome) dat in de oudheid een bekend religieus oord was met een tempel voor de godin Fortuna Primigenia. De stad verzette zich eerst hevig tegen Rome in een alliantie met de Galliërs maar werd veroverd en ingepalmd. Keizer Augustus noemde het een van zijn favoriete vakantiebestemmingen.
Sla rechts af tot aan de ruïne S. Anna a Tor Tre Teste. De kerk bood tot in 1948 hulp aan 130 arbeidersgezinnen en werd beheerd door de kanunniken van het kapittel van San Giovanni in Laterano.
Aan de achterkant van de kerk bevindt zich een zwaar beschadigde toren die verschillende instortingen heeft ondergaan, o.a. in 1948, 1966 en 1972. Na de instorting van 1948 werd de kerk verlaten en werden er tijdelijk religieuze diensten gehouden in de gebouwen van de nabijgelegen militaire kazerne. De toren telde 5 verdiepingen en had een klok in de nok.
Op de gevel hangt een bas-reliëf met drie hoofden (tre teste) waarvan één gesluierde vrouw. Het is een restant van een grafmonument zoals er duizenden waren langsheen de antieke wegen. Op de gevel hing ook een plakkaat met een opschrift dat aangaf dat kerk en toren eigendom waren van de basiliek van S. Giovanni in Laterano. Oorspronkelijk was dit dan ook de Torre di S. Giovanni.
Keer terug tot aan het kruispunt. Op de hoek vind je MAAM, het Museo dell’Altro e dell’Altrove di Metropoliz Città Meticcia (open op zaterdag) waar je moderne kunst en graffiti kunt bewonderen. Een bonte culturele en etnische mix van eigentijdse kunstenaars.
Wandel verder langs Via Prenestina en sla rechts af Via di Tor Sapienza. Verderop aan je linkerkant het monumentale Istituto Tecnico Industriale Statale S. Giovanni XXIII (kortweg ITIS) uit 1960, de periode waarin de wijk tot ontwikkeling kwam en tal van industrie en bedrijven zich hier vestigden (vooral voeding, hout en drukkerij). De school telt vandaag studenten uit de hele oostelijke regio.
Wandel voorbij het aanpalende park en sla links af Via de Pisis. Aan je rechterkant de opvallende kerk Alfa-Omega uit 2003 van de Evangelische Pinkstergemeenschap.
Op het einde van de straat dwars je beide richtingen van Viale G. de Chirico tot Via C. Carra. Ga rechtdoor en steek het plein over tot aan de overkant Viale G. Morandi.
Hier vind je de kerk S. Cirillo Allessandrino, een modern gebouw uit 2012. Een jaar later bezocht paus Franciscus de parochie. De kerk is gewijd aan Cyrillus van Alexandrië die in de 5de eeuw de vijftiende paus van de Koptische Kerk in Egypte was. Zowel de katholieke -als de orthodoxe Kerk vereren hem als heilige.
Neem Viale G. Morandi en sla links af Via M. Campigli tot Piazzale P. Pascali. Langs dit enorme plein vind je aan je rechterkant de Muro Libero waar Street art -en graffitikunstenaars hun gang mogen gaan met telkens weer verrassende en nieuwe kunstwerken.
Sla links af Viale P. Togliatti tot aan Via Prenestina waar je tramhalte Prenestina/Larici vindt. Tram 14 rijdt naar Porta Maggiore en sommige stellen door tot Termini.
Tip: in Tor Sapienza, op een dikke kilometer van de route, vind je in de gebouwen van brouwerij Peroni het Museo Birra Peroni (gratis toegang, enkel op afspraak) met duizenden objecten uit de lange geschiedenis van het bekende biermerk. Ook virtueel te bezoeken.