Romewandeling Trionfale

Praktisch

Startpunt: metrohalte Cipro
Eindpunt: metrohalte Baldo Degli Ubaldi
Afstand: 11 km

Beschrijving Romewandeling “Trionfale”

Ten noordwesten van Vaticaanstad ligt de wijk Trionfale. De naam is afgeleid van de Via Trionfale die de wijk doorkruist. Dit was in de oudheid de route langs waar de zegevierende Romeinse generaals de stad betraden voor hun triomftocht na winst in een grote veldslag.

Tijdens de middeleeuwen kwamen de pelgrims – die de eeuwenoude Via Francigena hadden bewandeld – langs dezelfde route Rome binnen. Voor ze de stad mochten betreden, moesten ze eerst toelating krijgen in de S. Lazzaro in Borgo die je vandaag nog kunt bezichtigen.

Je vindt hier twee grote stadsparken die sinds 2014 verbonden zijn door een autovrije fiets -en wandelpiste van 5 km lang waarvan we in deze route een stukje afleggen.

Een stevige wandeling van 11 km die je natuurlijk kunt inkorten of in 2 keer kunt lopen.

We starten aan metrohalte Cipro net buiten de Vaticaanse stadsmuur. Neem Via Frà Albenzio.

Aan je linkerkant zie je de bakstenen kerk S. Maria delle Grazie a Via Trionfale uit de jaren ’40 van vorige eeuw. Toen de S. Maria delle Grazie a Porta Angelica afgebroken werd in 1939, werd de titel en een deel van het meubilair aan deze nieuwe kerk overgedragen. De kerk is gebouwd in neo-renaissancestijl door architect Rossi en ingenieur Formari. Boven de ingang zie je het wapenschild van paus Pius XII. Binnen zijn er 14 fresco’s van G. Ciotti die de mysteries van de rozenkrans uitbeelden. Pronkstuk is het 12de -eeuwse Byzantijnse icoon van de Madonna delle Grazie.

Sla links af Via V. Pisani tot Piazzale degli Eroi. Centraal ligt de Fontana del Peschiera uit 1949. De fontein werd gebouwd ter ere van de inhuldiging van het Acquedotto del Peschiera. Dit moderne aquaduct uit vorige eeuw is een van de grootste in zijn soort in Europa. Het vervoert bronwater vanuit Rieti over een lengte van 130 km waarvan 90% ondergronds. O.a. de Fontana ovale in de Villa Borghese wordt met dit water gevoed.

Sla rechts af Via A. Doria, verderop links af Via G. Savonarola en rechts af Via B. Telesio.

Aan je linkerkant ligt de kerk S. Giuseppe al Trionfale, een basiliek uit 1909 gesticht door don L. Guanella met steun van paus Pius X. De kerk is als een gewoon huis gebouwd langs de straat en ligt niet aan een plein of een hoofdweg. Dit is typisch voor de periode toen het nog jonge koninkrijk Italië zich wilde afzetten tegen het Vaticaan en daarom nieuwe kerken een minderwaardige locatie toewees. Aan de kerk is een belangrijke katholieke school voor verpleging verbonden. De kerk heeft een mooi versierd interieur met glasramen en een orgel uit 1967.

Sla links af Via G. Bruno, rechts af Via P. Sarpi en links af Via Trionfale.

Via Trionfale (de antieke Via Triumphalis) verbond Rome in de oudheid met de Etruskische stad Veio (15 km ten noorden). De romeinse zuilen van palazzo Wedekind op Piazza Colonna (hartje Rome) zijn afkomstig van het forum van Veio. De huisnummering is erg bijzonder omdat in een deel van de straat de nummers de werkelijke afstand tot Piazza Campidoglio uitdrukken.

Sla rechts af Via Cunfida en meteen links af Via N. Sauro. Steek de drukke C. Clodia over. Op het einde van de straat zie je de Corte d’Appelle di Roma, een modern gerechtsgebouw. Sla links af en meteen rechts af Via Trionfale. Aan je rechterkant neem je Borgo S. Lazzaro.

De kerk S. Lazzaro, ook gekend als de S. Lazzaro dei lebbrosi of S. Lazzaro in Borgo. De kerk markeert het einde van de pelgrimsroute Via Francigena. Een Franse pelgrim stichtte in de 12de eeuw als dank voor de genezing van lepra een kerk gewijd aan Maria Magdalena op de resten van een heiligdom uit de 10de eeuw. In 1828 raakte de kerk in verval en stortte in in 1937. Na jaren van renovatie opende de kerk haar deuren in 1981. De kerk had meerdere belangrijke functies. Pelgrims kregen hier toelating om de stad te betreden. Keizers die door de paus gekroond werden, wachtten hier op de pauselijke afvaardiging. Pausen die buiten Rome waren verkozen, startten vanuit deze kerk hun processie naar de stad. Tijdens periodes van pest fungeerde de kerk als quarantainepost voor reizigers die de stad wilden betreden. In de middeleeuwen stond er naast de kerk een grote herberg.

Keer terug naar Via Trionfale en stap terug tot het kruispunt. Sla rechts af Via S. Tommaso d’Aquino. Verderop rechts af Via A. Labriola. Aan het tankstation rechts af Viale delle Medaglie d’oro. Verderop links en meteen rechts af Via E. Donato.

Aan je rechterkant ligt de kerk S. Paola Romana uit 1951. Ze staat in de plaats van een oudere kerk S. Maria del Pozzo fuori Porta Angelica uit de 16de eeuw waar een Madonna met Kind werd vereerd dat volgens de overlevering in een put was gevonden. Tussen 2003 en 2011 werd het gebouw grondig gerestaureerd. In de top van de gevel prijkt het wapen van paus Pius XII. Het bronzen toegangsportaal is gemaakt in 2001 door L. Capriotti.

Wandel verder, steek Piazza Giovenale over en neem Via Lattanzio. Verderop links af Via A. Floro en Via S. Rufo. Sla rechts af Via di D. Lucilla.

Aan je rechterkant vind je de Orti Urbani Monte Ciocci, 18 stadstuintjes die na jaren strijd door een wijkcomité in 2013 in leven werden geblazen op een verwaarloosd terrein. Van hieruit heb je een mooi zicht op Rome en de koepel van de S. Pietersbasiliek.

Let goed op, in de eerste bocht vind je een groene poort aan je rechterkant. Je gaat nu binnen in het Parco di Monte Ciocci, een stadspark dat deel uitmaakt van het Parco di Monte Mario. Ontworpen in 2000 en in 2009 afgewerkt. Let op de eucalyptusbomen die in de jaren ’30 werden geplant om uitspoeling van de heuvel te voorkomen. Volg het wandelpad, op de splitsing rechts af, op de volgende splitsing links af.

Je komt uit op de Pista Ciclabile di Monte Mario e Parco di Monte Ciocci, een autovrije fiets- en wandelroute, 5 km lang uit 2014 tussen treinstation Valle Aurelia en het park S. Maria della pietà.

Sla rechts af en volg de piste. Je passeert langs bushalte Appiano en verderop treinstation Balduina. Op beide plekken kun je de piste verlaten.

Iets voorbij het treinstation betreed je een nieuwe groene zone: het Parco regionale urbano del Pineto, met 240 ha het tweede grootste park in Rome. Het bestaat uit 3 zones: Pineta Sacchetti, Valle dell’Inferno en Parco delle Mimose. Het domein was eigendom van paus Pius V. In 1598 werd het verkocht aan de familie Sacchetti. Er werd een prachtige landelijke villa gebouwd voor kardinaal G. C. Sacchetti ontworpen door P. da Cortona. Deze villa bestaat niet meer. Het domein werd in 1861 eigendom van de familie Torlonia. In 1956 werd het verkocht aan een vastgoedbedrijf maar de verkaveling werd geblokkeerd door de gemeente Rome. In de jaren ’80 werd het domein opengesteld als openbaar park. In 2007 en 2016 woedde een zware brand die een deel van het park in as legde.

Vervolg je weg tot aan treinstation Gemelli, hier verlaat je de piste (die nog een klein stukje verderloopt). Neem via della P. Sacchetti en sla links af Via L.A. Pascucci. Aan je linkerkant ligt het Parco delle Mimose. In het park vind je meer dan 70 soorten vogels en 650 soorten planten waaronder kurkeik, heide, rotsroos, mirte en aardbeiboom. Je kunt er wilde zwijnen, vossen, muizen, slangen en kikkers spotten.

Verderop ter hoogte van de moderne kerk Gesù Divino Maestro alla Pineta Sacchetti wandel je het park binnen. In dit deel van het park (Pineta Sacchetti) vind je honderden pijnboomdennen van wel 30 m hoog. Jammer genoeg worden ze bedreigd door een Amerikaanse parasiet en is een behandeling erg kostelijk.

In het park bevindt zich het Forte Braschi, één van de 15 forten uit 1877-1881. Ze werden met een afstand van 4-5 km van de Aureliaanse muren gebouwd, 2-3 km van elkaar in een totale lengte van 40 km. Het domein waarop dit fort is gebouwd, behoorde toe aan de familie Braschi. Het bouwwerk is niet zichtbaar want militair privaat domein, sinds 1925 kwartier van de Italiaanse geheime diensten. In 1931 werd hier de anarchist M. Schirru gefusilleerd omdat hij een aanslag op Mussolini plande.

Sla links af en dan steeds rechtdoor naar het volgende deel van het park: Valle dell’Inferno, een uitgestrekte vallei waar je Via del Pineto Torlonia rechts af neemt tot aan Casa del Parco, een openbare bibliotheek.

Sla links af en vervolg het wandelpad tot het einde. Aan het Liceo L.A. Seneca (middelbare school) sla je links af tot je uitkomt op Via E. Stampini. Sla rechts af Via U. Moricca tot Via Baldo Degli Ubaldi. Sla rechts af tot aan het gelijknamige metrostation, einde van deze wandeling.